Historia

Przedwojenne losy budynku przy ul. Parkowej 2

W 2010 roku kontakt ze Stowarzyszeniem „Razem z Dzieckiem” nawiązała pani Friederun Törber ? Friederici z Norderstedt w Niemczech. Pani Törber jest wnuczką Alexandra Tietze (ze strony matki) i Berthy Friederici (ze strony ojca) – osób szczególnie zasłużonych dla domu przy ul. Parkowej 2 we Wrocławiu.

Profesor Alexander Tietze

Urodził się 6 lutego 1864 roku w Lubrzy. Studiował w Pradze i we Wrocławiu, został lekarzem w 1887 roku. Od 1888 do 1895 był asystentem najpierw Hermanna Fischera, potem Jana Mikulicza – Radeckiego w Klinice Chirurgicznej we Wrocławiu. W 1896 roku został ordynatorem Szpitala Wszystkich Świętych, a w 1905 roku prymariuszem. W tym też mniej więcej czasie wybudował według własnych planów prywatną klinikę we Wrocławiu przy ul. Parkowej 2. Dyrektorem tej kliniki uczynił Berthę Friederici. I to od jej nazwiska klinika nosiła nazwę Sanatorium Friederici.

Ze wspomnień Friederun Törber ? Friederici:
“W suterenie kliniki była kuchnia i mieszkanie dozorcy. Na piętrach były jeszcze kuchenki i łazienki z toaletami. Całkiem na górze były sale operacyjne. Pośrodku budynku była duża okratowana winda do transportu pacjentów do sal operacyjnych z pięter. Klinika posiadała tylko pokoje jedno lub dwuosobowe, co na tamte czasy było rzadkością. Na początku klinika dysponowała dwudziestoma łóżkami. W późniejszych latach „obłożenie” się zmieniało.

Za głównym budynkiem w tzw. „małym domku” mieszkali lekarze, pielęgniarki i goście.

Alexander Tietze zmarł na grypę 19 marca 1927 roku we Wrocławiu. Medyczne prowadzenie kliniki przy ul. Parkowej przejął profesor Karl Heinrich Bauer, który w dalszym ciągu dbał o wysoki standard świadczeń medycznych. Prowadził klinikę przy pomocy jej dyrektora administracyjnego – Berthy Friederici. Po profesorze Bauerze pracę medyczną kontynuował profesor Kilian. Druga wojna światowa przekształciła wizerunek kliniki. Stała się lazaretem. Lekarze i pielęgniarki pozostali w klinice. Dyrektorem administracyjnym w dalszym ciągu pozostawała Bertha Friederici.

W styczniu 1945 roku Wrocław obwołany został twierdzą. Wszyscy ranni niemieccy żołnierze, lekarze, pielęgniarki i pozostały personel zostali wywiezieni pociągiem szpitalnym z Wrocławia do Drezna. Klinika była stracona.

Bertha Friederici

Urodziła się 13.czerwca 1872 roku w Chodlewie k. Żmigrodu w rodzinie właściciela ziemskiego Ernesta Krönleina. Poślubiła Adolfa Friederici – właściciela ziemskiego z Osolina k. Trzebnicy. Kiedy jej mąż zmarł w 1902 roku, młoda wdowa sprzedała majątek ziemski i wyjechała do Wrocławia z synami Willim i Walterem.. Tam najpierw prowadziła internat szkolny a potem została dyrektorem administracyjnym prywatnej kliniki profesora dr med. Alexandra Tietze. Zmarła w roku 1955 w Niemczech.

FriederunTörber – Friederici ur. 16 grudnia 1927 mieszka w Norderstedt w Niemczech (Szlezwik – Holsztyn)

Opracowała: Joanna Murawska

Był dzień 10 maja 1945 roku, gdy do Wrocławia przybyła pierwsza grupa kulturalno – naukowa, tj. 4 lekarzy dowodzonych przez Stanisława Kulczyckiego, rektora ówczesnego Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej, z której wyłoniła się w 1950 roku Akademia Medyczna. Byli to: Tadeusz Konstanty Nowakowski, Halina Jaworska, Andrzej Kański. Ta grupa zajęła się ratowaniem budynku, resztek lekarstw i inwentarza przed rabunkiem – to pozwoliło na stworzenie ambulatorium dziecięcego będącego zalążkiem I Kliniki Pediatrii. W tamtych czasach ambulatorium świadczyło taką usługę jak rozdzielanie mleka, zresztą od własnej krowy, co uratowało wiele niemowląt od śmierci głodowej i to najzupełniej dosłownie. Istnienie takiej placówki powodowało, że tłumy ludzi płynące z zachodu na wschód, poczęły widzieć we Wrocławiu nie tylko punkt na szlaku, lecz także siedzibę. Niepowtarzalne znaczenie Kliniki wzrosło gdy jesienią 1945 roku w budynku przy ul. Wrońskiego otworzyła oddziały łóżkowe, jedyne łóżka dziecięce na Dolnym Śląsku i objęła kierownictwo Hanna Hirszfeldowa. Na koniec 1945 roku razem z prof. Hirszfeldową było już 13 lekarzy.

W pierwszych latach powojennych we Wrocławiu rozpoczęło swoją działalność Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci. Przewodniczącą była Maria Dąbrowska, która przy pomocy nielicznych osób zorganizowała ?dzieciniec? najpierw przy ul. Krętej potem przy ul. Kopernika. Jednak fatalne warunki bytowe nie pozwalały na dalszy pobyt dzieci. Zarząd TPD zwrócił się z prośbą do władz służby zdrowia o pomoc w zorganizowaniu domu małych dzieci. W roku 1947 Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci zorganizowało przy współpracy i pomocy prof. Hirszfeldowej w budynku przy ul. Parkowej 2 Państwowy Dom Małych Dzieci. Do nowego budynku, co prawda ogołoconego, ale mało zniszczonego (przed wojną mieściła się tu prywatna klinika chirurgiczna) zostało przeniesionych 120 dzieci z ul. Kopernika.

Kierownikiem domu zostaje Maria Góralska – pielęgniarka (wychowanka Szkoły Pielęgniarskiej we Lwowie), lekarzem ? późniejsza profesor Janina Czyżewska. Obie panie pracowały już wspólnie w „tajnym” domu dziecka w czasie okupacji we Lwowie. Przełożoną pielęgniarek zostaje Maria Andrzejewska ? Wiśniewska. One to organizowały sale dziecięce, punkty wodne na salach niemowlęcych, pralnię, kuchnię i skromny gabinet lekarski. Zakupiono 120 łóżeczek dziecięcych i stoły do przewijania. Pracowały po 14 godzin i – jak wspomina Maria Andrzejewska – w porównaniu z warunkami pracy przy ul. Kopernika, gdzie dzieci leżały po pięcioro, sześcioro w poprzek wojskowego łóżka, karmione z metalowych misek i ciągle płaczące, nowy dom, który urządzały był naprawdę lepszy, ale praca bardzo trudna. Personel opiekujący się dziećmi to niewykwalifikowane osoby często same wymagające pomocy i opieki. Zaopatrzenie w żywność (trzy razy w tygodniu dom wypożyczał od gospodarza konia i furmankę), było bardzo trudnym zadaniem. Wygłodzone dzieci często zapadały na choroby zakaźne, wiele z nich umierało. Z tamtych lat w jednej z dokumentacji 3,5 letniego dziecka zapisano: „dziecko zdrowe, ale brak mu sił biologicznych by chciało żyć”.

W 1948 roku w krótkim czasie z powodu epidemii odry zmarło 18 dzieci. Władze służby zdrowia poprosiły profesor Hirszfeldową o pomoc. I tak do domu małych dzieci został wysłany na ratunek dr Tadeusz Nowakowski, który pracował tu do 1963 roku będąc pracownikiem Akademii Medycznej, twórcą Katedry Propedeutyki Pediatrii, Katedry Kliniki Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego. Niezależnie od podstawowego zatrudnienia w Akademii Medycznej był współtwórcą Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego. Oprócz bogatej działalności dydaktyczno – wychowawczej pełnił wiele funkcji społecznych. Był aktywnym członkiem licznych towarzystw naukowych: krajowych i zagranicznych. Należał do najbardziej aktywnych lekarzy, organizatorów, działaczy powojennych Dolnego Śląska. Za pracę naukową i społeczną otrzymał wiele odznaczeń państwowych i wyróżnień. Jak bardzo zasłużył się dzieciom niech świadczy fakt, że wśród odznaczeń otrzymał także Order Uśmiechu.

Pracę w domu małych dzieci rozpoczął od walki z chorobami zakaźnymi. Budynek oficyny został pod kierunkiem dr T. Nowakowskiego przebudowany na kwarantannę. Urządzono izolatkę i boksy dla dzieci nowo przyjmowanych. W domu obowiązywał reżim sanitarny, a szczepienia ochronne dopełniły reszty. Opanowano występujące wcześniej epidemie chorób zakaźnych. Podjęte działania okazały się bardzo skuteczne: o ile w roku 1950 w województwie wrocławskim odnotowano najwyższy wskaźnik umieralności niemowląt (12.6%) w Polsce, to w domu małych dzieci we Wrocławiu zanotowano tylko dwa zgony.

W 1949 roku Państwowy Dom Małych Dzieci zostaje przejęty przez Wydział Opieki Społecznej Urzędu Wojewódzkiego. Kierownictwo nad placówką obejmuje Janina Schmidt. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 24 maja 1950 roku, na terenie placówki zakłada punkt zbiórki mleka kobiecego działający do lat siedemdziesiątych. Janina Schmidt pracuje do roku 1951. W tym czasie unowocześnia zakład, urządza ogród dla dzieci z basenem kąpielowym. Otrzymuje w darze wózki ?sześcioraczki?, co pozwala na korzystanie ze świeżego powietrza najmłodszym dzieciom. Janina Schmidt umiera nagle pełniąc obowiązki służbowe.

Polska Kronika Filmowa – Dom Małych Dzieci

W latach 1951 – 1965 kierownikiem zostaje Zofia Sawicka. Powołana przez Ministerstwo Zdrowia Wojewódzka Poradnia Macierzyństwa i Zdrowia Dziecka w ramach swoich uprawnień przejęła kontrolę nad działalnością domu dla dzieci do lat 3. Rygorystycznie przestrzegano zasady przekazywania dzieci, które ukończyły 3 lata do placówek oświatowych. W domu przebywają dzieci dla których nie sporządzono aktów urodzenia. Przedłużają się sprawy kierowane do Powiatowych Sądów o pozbawienie władzy rodzicielskiej. Coraz więcej dzieci choruje na gruźlicę. Bardzo mała obsada personelu opiekującego się dziećmi i niskie kwalifikacje nie wpływają korzystnie na atmosferę domu. Od 1954 roku dzieci są pod stała opieką lekarza laryngologa dr Romana Kostołowskiego, który pracował dla nich przez 25 lat.

Kierownictwo domu obejmuje Elżbieta Dubaj. Pełni tę funkcję od 1956 do 1958 roku. Jest kolejnym kierownikiem, który umiera na stanowisku pracy.

Po niej kierownictwo obejmuje Czesława Kulibaba i pełni swoje obowiązki do 1966 roku. Od 1958 roku w domu pracuje psycholog Ezechelina Syczewska, a w 1960 roku zatrudniony zostaje drugi psycholog Bożena Kalinowska oraz pracownik socjalny Barbara Ćmielowska, a także dietetyczka Irena Stiller.

W dzienniku urzędowym ministra zdrowia z dnia 30 listopada 1959 ukazał się -Wzorcowy regulamin organizacyjny domów małych dzieci?, który zakładał, że: ?dom małych dzieci jest zakładem społecznej służby zdrowia, do którego zadań należy wychowywanie dzieci zdrowych w wieku od 0 do 3 lat, których rodzice lub opiekunowie przejściowo lub trwale nie mogą zapewnić odpowiednich warunków wychowania. Wiele wytycznych zawartych w regulaminie pozostało aktualnych do dziś. Z jednym wyjątkiem: nigdy nie zrealizowano zasady przyjmowania do domu małych dzieci wyłącznie dzieci zdrowych.

W 1963 roku Ministerstwo Zdrowia wysoko ocenia działalność i organizację opieki nad dziećmi we wrocławskim domu wydając opinię domu wzorcowego. Placówka była pokazywana gościom z kraju i z zagranicy. Stała się również placówką szkoleniową dla studentów Akademii Medycznej, uczennic szkół pielęgniarskich i opiekunek dziecięcych. Czasem na praktyki przybywali również studenci Uniwersytetu Wrocławskiego z wydziałów pedagogiki i psychologii, a także słuchacze Studium Pracowników Socjalnych. Dom jest nadal placówką szkoleniową.

Zgodnie z wzorcowym regulaminem ministra zdrowia dom małych dzieci był zorganizowany dla 125 dzieci. Każde nowo przyjęte dziecko przebywało na oddziale obserwacyjno – adaptacyjnym. Istniał wydzielony oddział dla noworodków i niemowląt oraz trzy oddziały dla dzieci od 1 do 3 lat. Ściśle przestrzegano zasady jednorodności wiekowej grup dziecięcych. Stąd dzieci były w czasie pobytu przenoszone z grupy do grupy.

W 1962 roku w domu było zatrudnionych: 1 lekarz. 2 psychologów, bezpośrednio przy dzieciach pracowało 23 pielęgniarek, 10 opiekunek dziecięcych (w tym trzy wychowawczynie) oraz 18 salowych. Taka obsada pozwalała na zapewnienie opieki nad grupą 30 dzieci 2-3 osób w ciągu dnia i 1 osoby w czasie nocy. Dom dysponował dobrze zorganizowaną kuchnią mleczną i ogólną. Funkcjonowała pralnia i kotłownia.

Najwięcej problemów ówczesne kierownictwo placówki miało z regulowaniem sytuacji prawnej dzieci.. W dniu 18 listopada 1963 roku na prośbę kierownictwa domu odbyło się spotkanie, w którym udział wzięli: przedstawiciel Sądu Powiatowego, przedstawiciel władz wojewódzkich służby zdrowia i przedstawiciel redakcji „Słowa Polskiego”. Jak wynika z protokołu tego spotkania, kierownik domu małych dzieci zarzuca sądowi opieszałość w prowadzeniu spraw o pozbawienie władzy rodzicielskiej, sporządzaniu metryk urodzenia, co z kolei przedłuża pobyt dziecka w placówce do 2 -.3 lat. Przypomniano rozporządzenie ministra zdrowia, według którego dziecko może przebywać w placówce bez ustalonej sytuacji prawnej 6 miesięcy. Tymczasem na 43 wnioski złożone w sądzie zostało zakończonych 8, które dotyczyły zrzeczenia się władzy rodzicielskiej. Na postawione zarzuty Przewodnicząca Sądu dla Nieletnich zapewniła, że sytuacja ulegnie poprawie ze względu na zwiększenie kadry sądów o 5 etatów.

W kolejnych latach od 1967 do 1976 roku kierownikiem placówki była Jadwiga Żudrak. Od roku 1974 najstarsze dzieci wyjeżdżały na wczasy zdrowotne do Brenna w woj., Leszczyńskim. Od tego czasu dzieci, co roku mają zorganizowany wyjazd na okres od 1 do 3 miesięcy. Pod opieką jednej ?cioci? na wczasach przebywa 4 – 5 dzieci.

We Wrocławiu powstaje Specjalistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem, którego dyrektorem został dr Marian Przystawa – lekarz pediatra, społecznik, ostatni najmłodszy asystent prof. Hirszfeldowej, który zrezygnował z świetnie zapowiadającej się kariery naukowej by, jak sam mówił: „działać na rzecz dzieci, bo dzieciństwo już mi nie grozi”. Państwowy Dom Małych Dzieci wchodzi w skład Specjalistycznego Zespołu Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem.

W 1976 roku w pomieszczeniach domu zlokalizowano Dział Opiekuńczo – Wychowawczy Specjalistycznego Zespołu Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem. Pracownicy działu to Anna Bałdysz – kierownik , Stanisława Kwas – wojewódzki instruktor ds. żłobków i domów małych dzieci. Psycholog Sławomira Szaradowska, lekarz Halina Rajska, pracownik socjalny Henryk Krej. Działalność działu sprowadzała się do nadzoru i szkolenia, a także organizowania placówek opieki nad matką i dzieckiem, w tym żłobków i domów małych dzieci w województwie wrocławskim oraz prowadzenie spraw związanych z pozyskiwaniem rodzin adopcyjnych, prowadzeniem rodzin zastępczych. Współpraca układała się bardzo dobrze i z korzyścią dla dzieci: po uregulowaniu sytuacji prawnej dziecka kierownictwo placówki natychmiast zgłaszało je do działu, co pozwalało na szybkie umieszczenie dziecka w rodzinie preadopcyjnej, w której przebywało do zakończenia sprawy w sądzie o przysposobienie. Taka organizacja pozwalała na szybkie i sprawne umieszczanie dzieci w rodzinach adopcyjnych lub zastępczych.

Obowiązywała zasada pozyskiwania rodzin zastępczych terapeutycznych głównie dla dzieci z problemami zdrowotnymi, obarczonych wadami lub kalectwem dla których nie udało się pozyskać rodziny adopcyjnej.

W 1977 roku przypada jubileusz 30-lecia placówki. Z tej okazji została zorganizowana uroczystość, na której decyzją Wojewody Wrocławskiego domowi nadano imię Kazimierza Jeżewskiego w setną rocznicę urodzin tego wielkiego pedagoga i społecznika. W tym samym roku we Wrocławiu powstaje pierwszy Rodzinny Dom Dziecka zorganizowany przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci.

W latach 1977 – 1981 kierownictwo placówki obejmuje Elżbieta Poks – Skiba. Zwiększono obsadę personelu. W roku 1977 w domu pracowało 29 pielęgniarek, 12 opiekunek dziecięcych, 2 lekarzy oraz 2 psychologów i 1 pracownik socjalny. Mimo że dom zorganizowano dla 125 dzieci, to w praktyce dzieci przebywa dużo więcej. Zbyt liczebne grupy pogarszają warunki pobytu dzieci w placówce. Praca opiekuńcza i wychowawcza nabiera charakteru rutynowych czynności. Brak indywidualnej pracy z dzieckiem, ciągle obowiązujący podział pracy pracowników medycznych i pracowników pedagogicznych stwarza sytuację, w której personel zaczyna poszukiwać nowych rozwiązań. Podjęto próbę wspólnych działań medycznych i wychowawczych na rzecz dziecka. Postulaty by nie przenosić dzieci z grupy do grupy i nie izolować dzieci chorych od grupy nie powiodły się. Zbyt liczne grupy uniemożliwiały realizację tych postulatów.

W latach 1981 – 1984 kierownikiem domu zostaje Barbara Drak – prawnik. Uporządkowała sprawy związane z funkcjonowaniem domu jako zakładu pracy, sprawy finansowe, kadrowe i administracyjne. Dzięki jej staraniom dom zaczął funkcjonować jako samodzielna jednostka budżetowa. Podjęła starania o zatrudnienie personelu z wysokimi kwalifikacjami. Wrażliwa na los małych dzieci aktywnie uczestniczyła w regulowaniu sytuacji prawnej we współpracy z sądami rodzinnymi. Wypracowano zasady współpracy z sądami w zakresie postępowania w sprawach dotyczących władzy rodzicielskiej, obiegu dokumentacji i co najważniejsze udziału przedstawiciela domu dziecka na rozprawach sądowych. Sąd każdorazowo zawiadamiał dom o terminach spraw, uwzględniając opinie specjalistów zatrudnionych w placówce o rodzinie wychowanka jak również o samym wychowanku.

W tym okresie od 1982 do 1984 roku w placówce został utworzony oddział matek podopiecznych. Pomoc udzielana tym kobietom nie była ograniczona jedynie do zapewnienia opieki medycznej i bytowej, ale również socjalnej. Dzięki staraniom kierownictwa udało się dla niektórych z nich uzyskać mieszkanie. Często w trakcie pobytu były zatrudniane w domu dziecka. Podejmowano działania umożliwiające matce powrót do rodziny wraz z dzieckiem.

Od 1984 roku kierownikiem domu zostaje Jolanta Dutkiewicz. Dom Małych Dzieci został przeorganizowany. Ustalono limit 95 miejsc dla dzieci. Najważniejszą sprawą, jaką udało się przeprowadzić w latach osiemdziesiątych to przedłużenie pobytu dzieciom, które ukończyły 3 rok życia, by uchronić je przed dalszym pobytem w domu dziecka w resorcie oświaty. Nie przekazywano dzieci do domów dziecka dla dzieci starszych o ile posiadały młodsze rodzeństwo lub istniała realna szansa na zakończenie sprawy w sądzie i wypisanie dziecka do rodziny. Nie wszystkie dzieci mogły jednak wrócić do rodziny własnej, adopcyjnej lub zastępczej (ta kolejność obowiązuje do czasów obecnych). Co roku kilkoro dzieci przekazywano do specjalnych zakładów leczniczo – opiekuńczych.

Analiza sytuacji zdrowotnej dzieci dokonywana co roku pozwoliła na wnioski: wzrasta liczba dzieci umieszczanych w placówce, przy czym około 25 ? 30% dzieci określane jako dzieci specjalnej troski tj. wymagających wielospecjalistycznej opieki i pomocy, obarczone wadami lub kalectwem, często sprzężone problemy zdrowotne i wychowawcze. Dla tych dzieci został powołany w 1988 roku Zespół Diagnostyczno – Rehabilitacyjny. W jego skład weszli: lekarz pediatra ze specjalizacją rehabilitacji klinicznej, psycholog – logopeda, 4 rehabilitantów (po roku 1990 zostało 2). Urządzona została sala rehabilitacyjna, gabinet psychologiczny przystosowano do badań psychologicznych.

Psychologom i pedagogom powierzono obowiązek prowadzenia indywidualnych zajęć z dziećmi specjalnej troski oraz opracowanie planu indywidualnej pracy z dzieckiem dla personelu opiekującego się dziećmi. Podjęte działania wspólnej odpowiedzialności za opiekę, zdrowie i rozwój dzieci, a także pracy z rodziną dziecka (biologiczna, adopcyjną, zastępczą) zaowocowały integracją personelu. Zrealizowano wiele wniosków innowacyjnych dotyczących zasad pracy z dziećmi.

Wyposażenie domu w meble, sprzęt, zakup dywanu w tamtych latach graniczyły z cudem. Każda zdobyta lub ofiarowana rzecz sprawiała pracownikom dużo radości. W grudniu 1987 roku z okazji 40-lecia placówki zorganizowano uroczystość, na którą zaproszone władze wojewódzkie, służby zdrowia, sądu, Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, byłych pracowników domu i przyjaciół. Najbardziej owacyjnie witano – kierownika sklepu mięsnego.

Zgodnie z ustawą o oświacie z 1991 roku domy małych dzieci przechodzą do resortu oświaty i stają się placówkami opiekuńczo – wychowawczymi. Zgodnie z tą decyzją 8 grudnia 1992 roku dom małych dzieci został przekazany do dalszego prowadzenia Kuratorium Oświaty we Wrocławiu i otrzymał nazwę Dom Dziecka Nr 1, im. Kazimierza Jeżewskiego, Pogotowie Opiekuńcze dla Małych Dzieci. Dom został wyznaczony do:
– przyjmowania i sprawowania opieki nad dziećmi do lat 3,
– w ramach pogotowia opiekuńczego utworzono grupę obserwacyjno – adaptacyjną oraz grupę wychowawczą dla dzieci nowo przyjmowanych w wieku do lat 6,
– utworzono grupę wychowawczą dla dzieci z uszkodzeniami organicznymi do lat 6.

Dalsze ustalenia dotyczyły potwierdzenia lub zalegalizowania istniejącej struktury, zadań i celów domu. Placówka przeznaczona została dla dzieci wymagających zapewnienia interwencyjnej, doraźnej opieki całodobowej, okresowo lub trwale pozbawionych opieki rodziny własnej.
Podstawowe zadania placówki to:
– zapewnienie dzieciom kompleksowej opieki medycznej,
– stworzenie najkorzystniejszych warunków rozwoju i wychowania,
– regulowanie sytuacji prawnej wychowanków.

Nadrzędnym celem działalności domu jest przywrócenie każdemu dziecku rodziny. Podjęto współpracę z Publicznym Ośrodkiem Adopcyjno – Opiekuńczym, kontynuując współpracę z instytucjami i organizacjami w celu maksymalnego skrócenia pobytu wychowanków w placówce. Liczba miejsc dla dzieci zmniejszyła się do 80, a od roku 1996 limit miejsc wynosił 70.

Bezpośrednią opiekę nad dziećmi sprawują pielęgniarki, opiekunki dziecięce, wychowawcy, pomoce nauczyciela. Nad prawidłową opieką zdrowotną oraz nad procesem wychowawczym czuwają: lekarze, psychologowie, pedagodzy, rehabilitanci. Przez całe pięćdziesięciolecie istnienia placówki każde potrzebujące dziecko znalazło tu schronienie i opiekę.

Miarowy rytm życia tego domu zakłócany był narastającymi problemami społecznymi, na które dom reagował natychmiast. Na początku była walka o życie bezimiennych, porzuconych dzieci, potem walka z chorobami zakaźnymi, gruźlicą, o prawidłowe i racjonalne odżywianie, wielospecjalistyczną opiekę i wychowanie, zawsze w połączeniu z zagmatwanymi sprawami ludzkimi, trudnymi sytuacjami rodzinnymi.

W roku 1997 minęło 50 lat istnienia placówki. Rocznica nie była obchodzona uroczyście. Jedynym akcentem jubileuszowym były życzenia od Ojca Świętego z błogosławieństwem Wielkanocnym. W lipcu powódź tysiąclecia nie oszczędziła budynku, w którym schroniło się 68 malutkich dzieci. Trzeba było ewakuować je do bezpiecznego domu studenckiego „Dwudziestolatka” przy pl. Grunwaldzkim, zabezpieczyć w żywność, wodę, uchronić przed infekcjami. Kilka osób opiekowało się dziećmi nieprzerwanie przez 3 ? 4 dni, by kolejne mogły dotrzeć do pracy. W tych dniach doznano wiele życzliwości i wsparcia. Okazało się, że dom małych dzieci przy ul. Parkowej ma wielu przyjaciół w kraju i zagranicą. Można było w sierpniu powrócić do swojego domu organizując remont, korzystając z życzliwości Kliniki Pediatrii -gotowanie mieszanek dla maluchów. Pranie bielizny odbywało się przy ul. Krakowskiej w Specjalistycznym Zespole Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem. Najstarsze dzieci wyjechały na wczasy.

W dniu 31 października nastąpiła ponowna ewakuacja. Tym razem z powodu pożaru dachu. Nie było wielkich strat, spłonęła 1/3 dachu, który natychmiast należało naprawić. Trwające remonty budynków nie przeszkadzały dzieciom. Lokalizacja placówki jest bardzo atrakcyjna: sąsiedztwo zabytkowego Parku Szczytnickiego z ogrodem japońskim i ogrodu zoologicznego sprawia, że dzieci mają piękne i ciekawe miejsca do spacerów, zabaw i zajęć.

Rok 1998 upływał na kontynuacji remontów po powodziowych. Pracownicy placówki z niepokojem oczekują mających nastąpić zmian związanych z wprowadzeniem reform służby zdrowia, oświaty oraz administracji państwowej.

Od 1 stycznia 1999 roku placówka przekazana została władzom miasta Wrocławia realizując politykę pomocy społecznej. Podległa Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej. Działalność domu została pozytywnie oceniona przez Wrocławian: Klub Ludzi Życzliwych uhonorował dyrektora nagrodą Viktoria?99 za wybitne zasługi w niesieniu pomocy dzieciom, z rąk prezydenta miast Wrocławia, pana Bogdana Zdrojewskiego otrzymuje nagrodę Wielkiej Wrocławskiej jako laureatka plebiscytu zorganizowanego przez „Wieczór Wrocławia”.

Od 1997 roku zmniejsza się limit miejsc dla dzieci z 80 (w 1997) do 70 miejsc (w 1999) oraz 60 miejsc (w 2000). Zgodnie z Uchwałą Rady Miasta Wrocławia z dnia 18 grudnia 2001 placówka funkcjonuje jako placówka interwencyjno – socjalizacyjna świadcząca opiekę całodobową ciągłą na rzecz dzieci w wieku od 0 do 6 lat. Mimo wprowadzonej w 1999 roku reformy służby zdrowia, która nie przewiduje świadczenia usług medycznych w placówkach opiekuńczo – wychowawczych przeznaczonych dla małych dzieci, udało się utrzymać personel medyczny (lekarza – pediatrę, pielęgniarki i rehabilitanta).

W 2000 roku zakończono remont budynku głównego, zmodernizowano ogród urządzając plac zabaw dla dzieci. Mimo skromnych środków finansowych rozpoczęto w 2001 remont budynku kwarantanny.

W latach 2000- 2004 placówka zostaje objęta wrocławskim systemem opieki nad dziećmi i młodzieżą. We Wrocławiu powstają Rodzinne Domy Dziecka ( okresowo działa ich 30; najwięcej w skali kraju), do których przekazywane są dzieci z placówki przy ul. Parkowej.

W tym okresie ustala się limit 50 miejsc dla dzieci, których faktycznie w placówce przebywa znacznie więcej.

Pracownicy placówki w roku 2004 zakładają Stowarzyszenie Razem z Dzieckiem, organizację pożytku publicznego, które od 1 marca 2007r. prowadzi Dziecięcy Dom Placówkę Wielofunkcyjną jako powierzone zadanie Miasta Wrocławia na okres 5 lat z limitem 60 miejsc dla dzieci do 10 roku życia.

Uchwałą Nr XXXV/787/12 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 29 listopada 2012r. utworzono jednostkę organizacyjną o nazwie Zespół Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych „Dziecięcy Dom” jako jednostkę budżetową Miasta Wrocławia, z przekształcenia dotychczas prowadzonej przez Stowarzyszenie Razem z Dzieckiem Placówki Wielofunkcyjnej.

Z dniem 1 stycznia 2013r Zespół Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Dziecięcy Dom rozpoczął swoją działalność realizując zadania z zakresu całodobowej opieki i wychowania nad dziećmi w ramach pięciu placówek opiekuńczo-wychowawczych typu socjalizacyjnego, interwencyjnego i specjalistyczno-terapeutycznego z ogólnym limitem 66 miejsc dla dzieci.

Monografię opracowała Jolanta Dutkiewicz-